Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι,
Το Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο σε λίγες μέρες και οι εκλογές για την ανάδειξη των μελών του νέου ΔΣ της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ), για το οποίο θέτω υποψηφιότητα ως σύμβουλος, βρίσκουν την ελληνική κοινωνία, τους περισσότερους από τους ασθενείς μας, αλλά για πρώτη φορά και πολλούς από εμάς, σε δεινή οικονομική θέση. Οι σωματικές και ψυχικές αντοχές των πολιτών, των ασθενών, αλλά και οι δικές μας δοκιμάζονται, με αποτέλεσμα η υγεία, όπως ορίζεται ως σωματική και ψυχική ευεξία, να επιδεινώνεται. Αυτές οι νέες συνθήκες απαιτούν από την εταιρεία μας και νέα αντίληψη, στάση και δράση, για την προστασία και καλύτερη φροντίδα των ασθενών μας, αλλά και την υπεράσπιση της επιστημονικής μας ακεραιότητας και εργασιακής μας αξιοπρέπειας. Να θυμίσω πως ο σκοπός της εταιρείας μας σύμφωνα με το καταστατικό της είναι: 1. Η προαγωγή του κλάδου της καρδιολογίας και των συναφών κλάδων. 2. Η συμμετοχή στην πρόληψη και θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων. 3. Η επίτευξη των αρίστων επιστημονικών και επαγγελματικών συνθηκών εργασίας για τα μέλη της. Ας δούμε επομένως, πως μπορούμε να πετύχουμε αυτούς τους στόχους στις σημερινές δύσκολες συνθήκες.
Η προαγωγή της καρδιολογίας
Η εξέλιξη της καρδιολογίας σήμερα βασίζεται κυρίως στις μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες, στην εφαρμογή νέων διαγνωστικών και θεραπευτικών τεχνικών και στην συνεχιζόμενη εκπαίδευση των καρδιολόγων. Η παραγωγή πολλών μικρών και ασύνδετων μεταξύ τους εργασιών και η περιφορά τους από συνέδριο σε συνέδριο, δεν προσφέρει ουσιαστική γνώση και εκπαίδευση, ενώ σπαταλά χρόνο και προσπάθεια, που μπορούν να αξιοποιηθούν στην φροντίδα των αρρώστων και στην ουσιαστική κλινική εκπαίδευση και επιστημονική έρευνα. Η ποσότητα εργασιών, για τη διόγκωση βιογραφικών και επιστημονικού έργου κλινικών, θα πρέπει να αντικατασταθεί από την ποιότητα και χρησιμότητα και να εκτιμηθεί ανάλογα.
Οι νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές τεχνικές έχουν τη θέση τους εκεί που αναμένεται ουσιαστικό όφελος για τον ασθενή και πρέπει να πραγματοποιούνται σε κέντρα με την κατάλληλη εμπειρία. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να παρακάμπτονται ή να μην εκτελούνται σωστά παλιές καταξιωμένες διαγνωστικές τεχνικές και θεραπείες. Καμιά χώρα δεν έχει την πολυτέλεια για κάτι τέτοιο, πολύ περισσότερο η δική μας.
Η συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση γίνεται κυρίως από ένα καταιγισμό ιατρικών συνεδρίων αμφίβολης πολλές φορές χρησιμότητας. Σήμερα, με την εξάπλωση του διαδικτύου, η πρόσβαση σε ιατρικές πληροφορίες είναι άμεση και εύκολη, που μαζί με την άφθονη έντυπη πληροφόρηση, περιορίζουν σημαντικά την ανάγκη συνεδρίων, που πρέπει να είναι λιγότερα και ουσιαστικότερα, με την ενεργό συμμετοχή όλων των συνέδρων, σε ζωντανές συζητήσεις με τους ειδικούς. Κύριος σκοπός των συνεδρίων θα έπρεπε να είναι η ικανότητα διαχείρισης του τεράστιου όγκου ιατρικών πληροφοριών που μας κατακλύζουν. Οι πληροφορίες όμως για να γίνουν γνώση, θα πρέπει οι σύνεδροι να μην είναι παθητικοί δέκτες, αλλά να μπορούν να αποκτούν προσωπική άποψη μέσα από ελεύθερο διάλογο. Λιγότερη κατευθυνόμενη ενημέρωση από δορυφορικά και «κρυφοδορυφορικά», λιγότεροι ομιλητές και περισσότερος χρόνος για συζήτηση, θα βοηθούσε πολύ σε αυτό (βλέπε άρθρο: Ιατρικά συνέδρια. Η σιωπή των γιατρών).
Η πρόληψη και θεραπεία
Πρέπει να παραδεχθούμε πως στα χρόνια της σπατάλης αποτύχαμε, μαζί με την πολιτεία, στον τομέα της πρόληψης των καρδιαγγειακών νόσων. Είμαστε σαν χώρα πρωτοπόροι στο κάπνισμα, στην παχυσαρκία και στην καθιστική ζωή. Παρά τις τεράστιες σπατάλες του παρελθόντος στην υγεία, η χώρα μας κατρακύλησε από τις πρώτες καλύτερες, στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη στους καρδιαγγειακούς θανάτους. Πρόληψη σημαίνει κυρίως προληπτικά μέτρα και πολύ λιγότερο προληπτικές εξετάσεις και φάρμακα για τη χοληστερίνη. Κάθε καρδιολογικό ιατρείο πρέπει να είναι και ιατρείο διακοπής καπνίσματος, παχυσαρκίας, υπέρτασης κλπ. Πρέπει να είμαστε πειστικοί, να ενθαρρύνουμε και να παρακολουθούμε στενά τους ασθενείς μας, όχι μόνο στη φαρμακευτική τους αγωγή, αλλά και στις αλλαγές του τρόπου ζωής.
Στον τομέα της θεραπείας των καρδιαγγειακών παθήσεων έχει γίνει και στη χώρα μας σημαντική πρόοδος. Η ικανότητά μας να παρεμβαίνουμε, τόσο φαρμακευτικά, όσο και επεμβατικά, έχει μειώσει σημαντικά και τη νοσηρότητα και τη θνητότητα. Στις σημερινές όμως συνθήκες είμαστε υποχρεωμένοι να υπολογίζουμε και το κόστος, που μέχρι πρόσφατα ήταν ταμπού. Το παλιό σλόγκαν των συνεδρίων, «εμείς είμαστε γιατροί, το κόστος ενδιαφέρει το κράτος», απεδείχθη καταστροφικό. Ακόμα και τώρα, δεν γίνεται καμία σοβαρή προσπάθεια εκπαίδευσης στην ορθολογική χρήση των περιορισμένων πόρων για την υγεία. Αν εμείς όμως δεν βάλουμε προτεραιότητες και θεραπευτικούς κανόνες, ανοίγουμε το δρόμο σε άδικα οριζόντια μέτρα και οριζόντιες περικοπές, που πλήττουν τελικά και εμάς. Οι ασθενείς από την άλλη, επωμίζονται ένα σημαντικό μέρος της θεραπευτικής δαπάνης και συχνά πλέον διακόπτουν για οικονομικούς λόγους απαραίτητες θεραπείες. Είμαστε υποχρεωμένοι να υπολογίζουμε αυτόν τον παράγοντα και να ενημερώνουμε τον άρρωστο, βρίσκοντας μαζί του την κατάλληλη ιατρικά αλλά και οικονομικά θεραπεία. Το καλύτερο φάρμακο είναι πρώτα αυτό που δεν θα διακόψει ο άρρωστος για οικονομικούς λόγους.
Επιστημονικές και επαγγελματικές συνθήκες
Οι συνθήκες εργασίας των καρδιολόγων, τόσο στο κλινικό, όσο και στο επιστημονικό τους έργο, έχουν σημαντικά επιδεινωθεί το τελευταία χρόνια. Οι οικονομικές περικοπές, οι ελλείψεις προσωπικού και οι χρόνιες οργανωτικές αδυναμίες, έχουν επηρεάσει αρνητικά το αίσθημα ικανοποίησης που πρέπει να συνοδεύει το ιατρικό έργο. Η ΕΚΕ θα πρέπει να παρεμβαίνει με συγκεκριμένες προτάσεις για όλους τους εργασιακούς χώρους, (νοσηλευτικά ιδρύματα, διαγνωστικά εργαστήρια, ιατρεία ασφαλιστικών ταμείων και ιδιωτικά ιατρεία), για τη βελτίωση των επαγγελματικών και επιστημονικών συνθηκών εργασίας των μελών της. Το πρόβλημα των συνθηκών εργασίας είναι ακόμα οξύτερο στους νέους συναδέλφους, που πλήττονται από ανεργία, μετανάστευση, υποαπασχόληση, κακές εργασιακές συνθήκες και απαράδεκτα χαμηλές αμοιβές, είτε εργάζονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα και ιδιωτικά εργαστήρια, είτε λειτουργούν πολυδάπανα ιδιωτικά ιατρεία. Ο περιορισμός της προκλητής ζήτησης ιατρικών διαγνωστικών και θεραπευτικών πράξεων, πρέπει να συνοδεύεται με αύξηση σε αξιοπρεπή επίπεδα της σημερινής απαράδεκτα χαμηλής κοστολόγησης των ιατρικών πράξεων και υπηρεσιών.
Ανανέωση και νέα αρχή για την ΕΚΕ
H Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία έχει να παρουσιάσει στη μακρόχρονη ιστορία της σημαντικό επιστημονικό έργο. Όμως, οι κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές των τελευταίων ετών κάνουν απαραίτητη τη ριζική αλλαγή στάσης και δράσης, τόσο από το διοικητικό συμβούλιο, όσο και από τα μέλη. Δεν μπορούμε να είμαστε κλεισμένοι σε γρανιτένιο πύργο κοιτώντας αυτάρεσκα προς τα μέσα, όταν η κοινωνία, αλλά και πολλοί συνάδελφοί μας δοκιμάζονται σκληρά. Πρέπει να μελετήσουμε τις σημερινές ανάγκες των ασθενών μας και να προσαρμόσουμε τις παρεμβάσεις μας στην πρόληψη και θεραπεία, βλέποντας τους εαυτούς μας σαν μέλη αυτής της κοινωνίας, που η τύχη της θα είναι κοινή για όλους μας.
Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε κατά γράμμα αμφιλεγόμενες κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines) και οφείλουμε να εφαρμόζουμε αποδεδειγμένα ωφέλιμες και “cost-effective” για τη χώρα μας διαγνωστικές τεχνικές και θεραπείες. Πρέπει να παρεμβαίνουμε με συγκεκριμένες προτάσεις στην πολιτεία για ότι αφορά τη δημόσια υγεία, αλλά και τα εργασιακά μας προβλήματα.
Πρέπει να σπάσει η αδράνεια των μελών της ΕΚΕ, που εκφράζεται δραματικά με την ελάχιστη συμμετοχή στις γενικές συνελεύσεις. Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία δεν ανήκει σε λίγους, ανήκει σε όλους μας. Πρέπει να έχουμε όλοι λόγο και άποψη, αλλά και ευθύνες.
Οι σχέσεις μας με τις φαρμακευτικές και άλλες εταιρείες πρέπει να αλλάξουν και να εφαρμοσθεί η δεοντολογία, για την αξιοπρέπεια και επιστημονική ακεραιότητα, τόσο τη δική μας, όσο και των εργαζομένων στην ιατρική βιομηχανία.
Τα έξοδα πολυτελείας της εταιρείας μας πρέπει να μειωθούν δραστικά. Δεν είναι εποχές για τόσα ταξίδια, δεξιώσεις, τελετές και δείπνα. Πρέπει έμπρακτα να δείξουμε κοινωνική ευαισθησία και αλληλεγγύη στους ασθενείς μας και σε πολλούς συναδέλφους μας.
Στην Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία δεν είμαστε χωρισμένοι σε πανεπιστημιακούς, του ΕΣΥ, ιδιώτες, του κάθε νοσοκομείου και πόλης χωριστά. Είμαστε όλοι καρδιολόγοι και η ΕΚΕ πρέπει να μας ενώνει σε κοινούς στόχους. Χρειαζόμαστε, παρά τις δύσκολες συνθήκες, ένα νέο αισιόδοξο ξεκίνημα! Στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο στείλτε όσους πρεσβεύουν κάτι νέο! Ακόμα και αν διαφωνείτε σε κάποια από τα παραπάνω, η πολυφωνία και η διαφορετική άποψη θα συμφωνήσετε πως είναι χρήσιμη.
Καλή αντάμωση στο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο!
Καλή ψήφο για καλύτερη ΕΚΕ!
Χρήστος Ντέλλος 01/10/2014